Trong cuộc sống, có rất nhiều người và việc mà chúng ta cho dù có muốn chạy thoát cũng không chạy thoát khỏi, không muốn nghĩ cũng vẫn phải nghĩ. Những điều này được gọi là “duyên”, thứ mà con người sờ không thấy, cầu không được, chỉ có thể lựa chọn thuận theo là tốt nhất.
Duyên trong thế nhân có rất nhiều loại. Trong biển người mênh mông ấy, có thể gặp gỡ quen biết và hiểu nhau thì cố nhiên là một loại duyên khiến người ta phải quý trọng.
Nhưng trong cuộc sống, càng nhiều duyên chính là cùng nhìn thấy nhau trên đường, cùng người qua đường tránh mưa dưới mái hiên hay cùng nói chuyện dưới trạm xe buýt chờ xe… Tất cả những người “gặp mà thấy” đó đều là có duyên với chúng ta. Cho dù là trong đại dương mênh mông, hai con cá bơi lội rồi vô tình gặp mà thấy nhau thì cũng là đều bởi vì trong sinh mệnh của chúng có duyên với nhau. Cho nên, khi chúng ta nắm trong tay thứ gì thì nên quý trọng, một khi mất đi cũng đừng quá tiếc nuối, sầu bi.
Nhân sinh nên tùy duyên, thuận theo duyên
Duyên không thể dùng cưỡng cầu mà được, cũng không phải cứ tìm kiếm là sẽ nắm trong tay. Chúng ta thường nghe thấy câu: “Hữu duyên thiên lý năng tương ngộ, vô duyên đối diện bất tương phùng”. Người khác quốc gia, cách hàng ngàn cây số, người xa lạ, chỉ cần ánh mắt nhìn thấy nhau, thoáng suy nghĩ về nhau, thì đã là có duyên rồi.
Trong hành trình của cuộc đời, chúng ta gặp rất nhiều người có duyên nhưng chỉ là “khách qua đường”, cũng có người trở thành người quen biết, bạn thân, thậm chí là người bạn đời. Đời người có quá nhiều điều không thể biết, chỉ một ý niệm trong đầu, một lần quyết định sẽ có thể nắm được hoặc bỏ qua một lần “duyên”.
Khi chúng ta tiếp nhận một ai, một điều gì đều là vì duyên, mà bỏ qua cũng là vì duyên. Hết thảy đều là do duyên đã định trước, trong sinh mệnh là như vậy và trong cuộc sống cũng là như thế.
Duyên phận của con người là một loại quan hệ nhân quả
Nhà Phật cho rằng, duyên phận của đời người, bất luận là ác duyên, thiện duyên, tình duyên… đều là kết quả của hồi báo trải qua nhiều đời nhiều kiếp mà đến. Tri âm tri kỷ là một loại duyên, trong biển người, có thể gặp nhau là “khởi duyên”, quen nhau là “tục duyên”, thân nhau là “định duyên”.
Xưa kia, Chung Tử Kỳ và Du Bá Nha không cần bất luận lời giới thiệu hay bày tỏ nào, chỉ một khúc “Cao sơn lưu thủy” làm rung động tâm linh mà trở thành đôi bạn tri kỷ. Đây là sự va chạm của tâm linh và tâm linh, là sự gặp gỡ của tri âm và tri âm, là duyên phận tự nhiên, “không ham muốn, không truy cầu”.
Lòng người hướng thiện mới có thể kết được thiện duyên
Khi ở cùng người khác cho dù chỉ là trong một khoảng thời gian bằng “cái chớp mắt” cũng phải đem tấm lòng lương thiện truyền cho đối phương. Đây chính là cách quý trọng duyên tốt nhất. Bởi vì, trong cuộc đời, thuận theo duyên mà không quên khuyến thiện chính là có thể đặt một nền tảng tốt đẹp cho tương lai.
Người tu luyện thời xưa vì để hóa giải ác duyên, lan tỏa thiện duyên mà có thể dùng một đôi giày rơm, một cây gậy và một chiếc bát để đi vân du khắp nơi. Khi đói bụng thì hướng đến người qua đường xin miếng cơm, khi mệt mỏi thì xin ở nhờ một đêm. Họ gọi đó là “hóa duyên”. Mặc dù cuộc sống như vậy có khó khăn, có đói khổ, nhưng họ lại rất thảnh thơi. Mỗi ngày đều có thể không lo lắng không u sầu, bốn biển là nhà. Mỗi bước chân đều là kèm theo tâm “vô dục vô cầu”.
Tùy duyên là một loại trí tuệ
Tùy duyên đương nhiên không phải là phó mặc hết thảy sự việc và con người ở cõi hồng trần, lại càng không phải là buông xuôi, chỉ theo đuổi sự vui chơi, giải trí, mà chính là bồi dưỡng cho bản thân một tâm thái bình tĩnh trước mọi chuyện, xem nhẹ được và mất, danh và lợi trong cuộc đời.
Mọi sự tùy duyên, duy trì được một tâm thái bình thản chính là cảnh giới cao nhất của đời người. Chỉ cần thuận theo duyên thì cho dù là bầu trời trong xanh hay u ám, đường đời gập ghềnh hay bằng phẳng, trong lòng vẫn sẽ bình an và thản đãng. Trong thời gian có hạn của cuộc đời, biết tùy duyên, quý trọng duyên thì càng sống được rộng rãi và giải thoát.
Đối mặt với duyên phận, đừng tìm kiếm và cũng đừng phiền não. Lúc duyên đến thì hãy trân trọng, quý tiếc duyên, lúc duyên đi thì nên thuận theo duyên. Hết thảy đều sống thuận theo tự nhiên mới là tốt nhất.
An Hòa
